Waarom is vanille zo duur?
Vanille is al jaren een populaire smaak. Veel mensen zijn er dol op en het wordt in veel gerechten verwerkt. Maar wat is vanille precies, wat is de geschiedenis en waarom is het tegenwoordig zo duur? Vanille komt van oorsprong uit Mexico. In het Mexico van die tijd gold de regio die nu als Veracruz bekend is als producent van de beste vanille. Tegenwoordig groeit het ook op andere plaatsen, zoals Java, Sri Lanka en Mauritius. Een van de grootste producenten van vanille is Madagaskar. Vanille werd al vroeg gebruikt als smaakmaker.
Verspreiding van vanille over de wereld
De Spaanse veroveraars brachten vanille naar Europa. Sinds het begin van de negentiende eeuw werd ook in Europa en de bijbehorende koloniën vanille geteeld. Helaas bleken er aan deze planten geen vruchten te ontstaan. De oorzaak was dat de bloemen van de planten niet door de juiste bijen werden bestoven. Later ontdekte men dat de bloemen ook met de hand bestoven konden worden en vanaf dat moment kon ook buiten Mexico vanille worden geteeld en geoogst. Het bekende bedrijf Coca-Cola is de grootste verbruiker van natuurlijke vanille. Coca-Cola stapte halverwege de jaren ’80 tijdelijk over op een synthetische vanillesoort. Dit had direct een groot effect op de economie van Madagaskar. De economie herstelde zich pas nadat de nieuwe soort cola niet meer werd verkocht.
Wat is het precies?
De vruchten van de vanilleplant, de vanille-orchidee, zien er als ze nog niet rijp zijn ongeveer zo uit als sperziebonen. Deze peulen worden ook geplukt als ze nog niet rijp zijn. Vervolgens worden ze vochtig verhit en langzaam gedroogd. De onrijpe vrucht verandert door een fermentatieproces in een zwart vanillestokje. Als dit stokje in de lengte wordt doorgesneden kan men hierin kleine zaadjes zien. Dit wordt het merg genoemd. Dit merg is erg aromatisch. Bourbon vanille is een soort van bijzonder goede kwaliteit. Deze soort kun je ook bij Delicious Vanilla kopen in diverse hoeveelheden.
Waar wordt het in gebruikt?
Vanille(smaak) wordt in heel veel gerechten verwerkt. Het past goed bij zoete gerechten, zoals taart, cake, ijs en banketbakkersroom, maar ook in hartige gerechten zoals een visschotel kan het een heerlijke toevoeging zijn. Het is een heel veelzijdig product en wordt niet alleen verwerkt in eten en drinken. Het is bijvoorbeeld ook een veelgebruikt ingrediënt voor parfums en soms wordt het ook in tabak gestopt. Vanille geldt als een afrodisiacum, een lustopwekkend middel.
Waarom is vanille zo duur?
Vanille is een van de duurste specerijen ter wereld. De bloemen van de orchidee worden tegenwoordig overal ter wereld met de hand bestoven en daarmee bevrucht. Dit is een arbeidsintensief proces. Vervolgens zit tussen het moment van bestuiven en de uiteindelijke verkoop ruim een jaar de tijd. Wanneer de peulen worden geoogst worden ze gedompeld in heet water. Daarna moeten ze een aantal dagen in de zon liggen. ‘s Nachts worden ze gewikkeld in doeken. De vanille gaat hierdoor broeien. Hierna vindt dan weer een selectie plaats. Maar een klein deel is van voldoende kwaliteit om als vanillestokje te worden verkocht. Slechts 10 tot 15 procent komt hiervoor in aanmerking. Je ziet al dat het telen niet over een nacht ijs gaat en een langdurig proces is. Dit zie je natuurlijk terug in de prijs.
Recente prijsstijging
De afgelopen jaren is de prijs van de bonen gestegen. De oorzaak is dat er aan het einde van 2014 te weinig bloemen zijn bevrucht. Zo ontstond er een schaarste. De vraag naar vanille neemt echter niet af, dus hierdoor stijgt de prijs (de vraag is immers groter dan het aanbod). Om je een idee te geven: in 2010 betaalde je voor een kilo ongeveer 20 euro, dit jaar gaat de prijs voor een kilo richting de 700 euro. Een enorm verschil. De hoop was dat er dit jaar weer een goede oogst zou zijn, maar Madagaskar heeft last van watertekorten. Ook waren er cyclonen die een deel van de oogst hebben verwoest. Dit zorgt er helaas voor dat de prijs voorlopig niet zal dalen. Er wordt wel gezocht naar alternatieven, zoals het kweken in Nederlandse kassen.